Liczebniki

W tym poście zajmę się liczebnikami. W części pierwszej krótko wyjaśnię zasady związane z liczbami w języku valyriańskim, natomiast w drugiej zajmiemy się faktycznym słownictwem związanym z liczeniem. Jak zawsze życzę fantastycznej zabawy w dogłębnym poznawaniu języka ojczystego Targaryenów ;)

                                Część I: Liczby

W valyriańskim występują 4 liczby: pojedyncza, mnoga, zbiorcza oraz tak zwany paucal. Myślę, że dwóch pierwszych wyjaśniać nie trzeba, gdyż występują w naszym rodzimym języku. Pewnie większość z nas nie spotkała się natomiast z liczbą zbiorczą, a tym bardziej z paucalem, więc poniżej przedstawiam krótkie wyjaśnienie obu pojęć.

Liczba zbiorcza: czyli coś, co określa zbiór, ogół czegoś. Wzięcie czegoś za ogół, np. ludzkość (w ogóle), kobiety (w ogóle, wszystkie) itp. Tym samym, nasze znane valar morghulis (wszyscy muszą umrzeć): Valar oznacza ludzi w ogóle, coś wzięte jako całość. 

 

Liczba zbiorcza często przyjmuje również całkowicie nowe znaczenie (np. muña "matka" → muñar "rodzice"), stanowiąc zupełnie odmienny wyraz od jego pojedynczego odpowiednika. Dlatego czasem są traktowane jako zupełnie odmienne słowa, ze swoją własną liczbą mnogą (np. azantys l.mn.: azantyssy "żołnierz" → azantyr l.mn.: azantyri "armia").

 

Dodatkowo istnieje tendencja, według której liczby zbiorcze słów odnoszących się do rodzaju żeńskiego po przekształceniu będą się odnosić do obu płci, np.:

 

muña "matka" → muñar "rodzice"  

ābra "kobieta" → ābrar "wszyscy ludzie" 

riña "dziewczynka" → riñar "dzieci"

 

Zwykle w valyriańskim słowa o tej odmianie mają końcówkę -r w mianowniku. Mimo to, nadal mają taki sam rodzaj jak ich odpowiednik w liczbie pojedynczej. 

Paucal: czyli coś pomiędzy liczbą pojedynczą, a mnogą. W dosłownym znaczeniu: kilka. Kilka drzew, kilka kobiet itd.  

 

Czasami mają specjalne znaczenia, np. tīkos, l.mn.: tīkossa "pióro" → tīkun l.mn.: tīkuni "skrzydło".

 

Wyrazy w paucal zwykle kończą się na -n w mianowniku. Mimo to, nadal mają taki sam rodzaj jak ich odpowiednik w liczbie pojedynczej. Paucal jest zdecydowanie rzadszy od powyżej wyjaśnionej liczby zbiorczej.

Część II: Słownictwo

	Liczebniki główne	Liczebniki porządkowe
1	mēre -ior, przym. II	ēlie -ior, przym. III
2	lanta -ys, -on, -or, przym. I	tȳne -ior, przym. II
3	hāre -ior, przym. II	saelie -ior, przym. III
4	izula -ys, -on, -or, przym. I	izunnie -ior, przym. III
5	tōma -ys, -on, -or, przym. I	tōmelie -ior, przym. III
6	bȳre -ior, przym. II	byllie -ior, przym. III
7	sīkuda -ys, -on, -or, przym. I	sīglie -ior, przym. III
8	jēnqa -ys, -on, -or, przym. I	jēnqelie -ior, przym. III
9	vōre -ior, przym. II	vollie -ior, przym. III
10	ampa indec.	amplie -ior, przym. III
11	mēre ampā	kūrie -ior, przym. III
12	lanta ampā	ñallie -ior, przym. II
13	hāre ampā -ior, przym. II	saelie ampā -ior, przym. III
14	izula ampā -ys, -on, -or, przym. I	izunnie ampā -ior, przym. III
15	tōma ampā -ys, -on, -or, przym. I	tōmelie ampā -ior, przym. III
16	bȳre ampā -ior, przym. II	byllie ampā -ior, przym. III
17	sīkuda ampā -ys, -on, -or, przym. I	sīglie ampā -ior, przym. III
18	jēnqa ampā -ys, -on, -or, przym. I	jēnqelie ampā -ior, przym. III
19	vōre ampā -ior, przym. II	vollie ampā -ior, przym. III
20	lantēpsa indec.	lantīblie -ior, przym. III
30	hārēpsa indec.	hārīblie -ior, przym. III
40	izulēpsa indec.	izulīblie -ior, przym. III
50	tōmēpsa indec.	tōmīblie -ior, przym. III
60	bȳrēpsa indec.	bȳrīblie -ior, przym. III
70	sīkudēpsa indec.	sīudīblie -ior, przym. III
80	jēnqēpsa indec.	jēnqīblie -ior, przym. III
90	vōrēpsa indec.	vōrīblie -ior, przym. III
100	gār indec.	gallie -ior, przym. III
121	gār mēri lantepsā
1000	pyrys rzecz. S.

Wyjaśnienia wszystkich skrótów znajdziecie TUTAJ.